Acts 7

I u tzij i ma Estéban chiquiwach i nucʼbal tʼisbal

1I ʼatz laj sacerdóte xu bij che i ma Estéban:

—¿Sak laj tzij ile, niʼpa i xqui bij? —coʼon che.

2Ire xu bij:

—Nimak tak wachalal, nimak tak mamʼib, chin i ta na peʼ. I ka nim laj Dios, ujer xu cʼut rib che i ka mam, mam Abraham are ʼo pa jyub Mesopotámia. Are xu ʼan i Dios ile, i mam Abraham maja ca ʼe jeki pa jyub Haran.
3I Dios xu bij che: “Cha canaj can a jyub, cha canaj can awachalal, y jat che jun jyub quin cʼut na chawe,” xu bij. 4Are ʼuri i mam Abraham xel che i jyub Caldéa y xa ʼe jekel chila pa Haran. Xoʼon panok, xcam u kajaw, teʼuri i Dios xu cʼam li mam Abraham y xol jekel chi, pa oj ʼo wi woʼor. 5I Dios n-xu ya ta che i mam Abraham we cu chap ni jyub waral, mi xa ta jubiʼ. Xu bij che chi coʼon panok i jyub-i re ni ire, xak que ni u muk u xiquin. Xui-ri, are xu ta i tzij-le, i mam Abraham n-ta racʼal. 6I Dios, xak xu bij che chi u muk u xiquin que ʼe jekel na che jun tinimit naj, chi n-que taj. Xu bij chi quiqui tij ni uyej piquiʼab i winak chila; i winak-le quiqui ʼan che quib pacha je cajaw piquiwi. Queje ile quiqui tij ni cʼax cajib ciénto junab u wach. 7“Xui-ri, i tinimit chi que u rajawij, quin ya na pa tojpen,” xu bij i Dios che. “Are que oʼtax a muk a xiquin, que ʼel chila y que pe chi, pa at ʼo wi, y quiqui coj in ʼij waral,” xu bij i Dios che i mam Abraham ujer. 8Xak xu bij che chi chu ʼana retal che u chʼacul, ʼilbal-re chi lic re i Dios, xak ʼilbal-re chi Dios cu ʼan na pacha i u bim che. I retal-le, circuncision ca bix che. I mam Abraham, are xalax i racʼal, are ʼo chic wajxakib ʼij che, xak xu ʼan i retal che, pacha u bim i Dios. I racʼal, a-Isaac u bi. Are achi chic i ma Isaac, xak queje xu ʼan ire ile che i racʼal, chi a-Jacob u bi. Are achi chic i ma Jacob-le, xak queje xu ʼan ire ile chique i cablajuj racʼal chi xeʼelok je katit ka mam yoj.

9Xoʼon panok, i racʼal i mam Jacob xpe coywal chirij i qui chaʼ, a-Jose, man ire mas cʼax ca naʼ rumal u kajaw. Rumal-i, xqui cʼayij bi i a-Jose che jun aj naj, chi xu cʼam bi ruʼ cʼa pa Egípto. Xui-ri, i Dios ʼo ruʼ i a-Jose, 10y xresaj chi sak che niʼpa i cʼax xu tijo. Xu ya mas u nojbal i a-Jose, xak xu ʼan che i ʼatol tzij pa Egípto lic cʼax cu na ni a-Jose. I ʼatol tzij, ma Faraon ca bix che, ire xu ya i a-Jose puwi i tinimit, xak piquiwi i je ʼo pa rachoch ire.

11Xoʼon panok, xcʼun jun nim laj waʼjal; xqui tij uyej i winak pa Egípto, xak pa Canaan pa i je ʼo wi u kajaw i ma Jose, xak i ratz u chaʼ. I katit ka mam-le n-xqui rik taj wach quiqui tijo. 12I ma Jacob, are xu ta rason chi ʼo ixim chila pa Egípto, xe u tak bi u cʼojol chu tzucuxic. (Ique je are i katit ka mam yoj oj aj Israel winak.) Are i nabe cakan ʼuri pa Egípto. 13Xoʼon panok, che ucamul cakan, i ma Jose xu bij chique chi ire are i qui chaʼ. Cʼa teʼuri i ma Faraon xu ta u be chi ma Jose aj Israel winak. 14Teʼuri i ma Jose xu tak u cʼamic u kajaw, xak niʼpa i rachalal; i rachalal je seténta y cínco chic. 15Are u ʼonquil ʼuri xqui ʼan i katit ka mam chi xe ʼe jekel cʼa naj pa tinimit Egípto. Xoʼon panok, xcam i mam Jacob chila, xak queje i ralcʼwal chi je katit ka mam, y xe muk na pa Egípto. 16Xoʼon panok xquesaj li qui bakil
7.16Are i qui bakil i ma Jacob y ma Jose.
y xqui cʼam li che i camposant re i ʼetz mam Abraham pa jyub Siquem. Oʼonom lok i mam Abraham u loʼom i jubiʼ jyub-le re u camposant; u loʼom chique i racʼal i ma Hamor chi je aj Siquem.

17Xoʼon panok i aj Israel lic xqʼuiar qui wach chila pa Egípto. Lic je qʼui chic are ya cu rik i ʼij chi Dios craj que resaj piquiʼab i aj Egípto, pacha i u bim che i mam Abraham ujer. 18Teʼuri xoc chic jun ʼatol tzij piquiwi i aj Egípto chi n-xretamaj tu wach i ʼetz ma Jose. 19Ire n-ʼus ti xu ʼan chique i kach aj Israel; lic xu ʼan cʼax chique i katit ka mam. I xu ʼan i ʼatol tzij-le are iri: xu bij chi cacoʼtaj can i cacʼal cʼa je nochʼ, camsabal-que. 20Che tak i ʼij-le, xalax i ka mam, mam Moises. Ire, chom xa ʼiltaj rumal i Dios. I u kajaw u chuch xcuwaj oxib icʼ ruʼ ja. 21(Are n-quiqui rik ta chic pa cacuwaj wi, xqui yijba jun ral chicach, xqui ya chupam, y xe ʼe qui ya chuwi ya)
7.21Exodo 2:1-10
teʼuri i u miʼal i ʼatol tzij xu riko. Xu cʼam bic y xu qʼuitsaj; xu ʼan pacha racʼal che.
22Rumal ʼuri, i aMoises, pa rachoch i ʼatol tzij xqʼuiy wi; xnawsax che, ronojel niʼpa i quetaʼam i nimak tak aj Egípto winak. Ire, xnimar u choʼab; niʼpa i cu bij, niʼpa i cu ʼano, ʼis ca tiqui che.

23Xoʼon panok, are ʼo chic cuarénta junab che, xu chʼob pu cʼux que ʼe rila i rach aj Israel; y xa ʼec. 24Chila xril wi jun aj Egípto ca tijin chu ʼanic cʼax che jun aj Israel. Xu to i rach aj Israel y xu camsaj i aj Egípto. 25Xu chʼob ire chi niʼpa i rach aj Israel quiqui ta ni u be chi ire are i tolque, chi rumal ire, i Dios que resaj ique pa cʼax piquiʼab i aj Egípto winak. Péro n-xqui ta tu be. 26Chucab ʼij, i ma Moises xe u rik chic queb aj Israel winak quiqui ʼan chʼoʼoj chiquiwach. Craj ire quiqui chomaj quib chiquiwach. Rumal-i xu bij chique: “Yix iwachalal iwib. ¿Wuchac ʼuri qui ʼan chʼoʼoj?” xu bij chique. 27I jun chi u jekom i chʼoʼoj xu tacpuj bi i ma Moises. Xu bij che: “¿Pachin xyaw chawe ca ʼan i ʼatbal tzij pakawi? ¡Mi jun! 28¿Cawaj quin a camsaj yin pacha xa ʼan che i aj Egípto iwir?” xu bij che. 29I ma Moises, are xu ta ile, xa ʼanmajic; xa ʼe cʼa naj che i jyub Madian; chila xjeki wi, n-mer tu tinimit. Are ʼo chila, xe alax queb racʼal.

30I ma Moises, are ʼo chic cuarénta junab che u jekelem chila pa Madian, ire ca bin che jun taʼaj tzʼinilic chu cʼulel i ral jyub Sinai; xak teʼet xril jun ral cheʼ ca tijin u juluwic, y xwinakir jun ángel chupam i ʼaʼ-le. 31Ire lic xoc ʼil che, wach i xrilo. Xtejeb pan jubiʼ ruʼ, crilbej-re wach ropis. Are ʼuri xu ta u chʼawbal i Kajwal chi xu bij che: 32“Yin in Dios que awatit a mam. In qui Dios i mam Abraham, i mam Isaac, i mam Jacob,” coʼono. I ma Moises ca sicsat chic rumal u xibriquil, n-tu cowil u cʼux cu takej. 33I Kajwal xu bij che: “Waral pa at tacʼal wi, ʼo u ʼij; chawesaj ni a xajab. 34Yin wilom wach uyej quiqui tij i wacʼal chila pa Egípto; in tom wach oʼej quiqui ʼano. In kajnak lok que ol in to na; que wesaj na chupam i cʼax pa je ʼo wi. Saʼaj wuʼ, cat in tak bi pa Egípto,” xu bij i Dios che i ma Moises.

35I mam Moises-le, chi chatal rumal i Dios, are i jun chi qui xutum i aj Israel winak. Qui bim che: “¿Pachin xyaw chawe at ʼatol tzij ke yoj? ¿Pachin xyaw chawe ca ʼan i ʼatbal tzij pakawi?” qui bim na che. Are ire-le chi chatal rumal i Dios cu ʼat na tzij piquiwi i aj Israel, xak que resaj pa cʼax. I Dios u takom li ángel ruʼ, che i ral cheʼ chi ca juluwic, xol u bij che wach u patan ca yaʼ che rumal i Dios. 36Are i mam Moises-le xe resaj li katit ka mam pa Egípto. Are ire-le xa ʼanaw nimak tak milágro nimak tak ʼanic chila pa Egípto, xak che i mar “Cak”, xak chila pa tak jyub tzʼinilic pa xbin wi cuʼ i katit ka mam cuarénta junab. 37Are i mam Moises-le xu bij chique i aj Israel winak: “Dios cu tak na li jun ajbil u tzij chiwe pacha yin, chi are na jun chique i kach aj tinimit. Chi cojo retalil che wach cu bij na ire chiwe.” Queje ile xu bij i mísmo mam Moises
7.37Deuteronómio 18:15, 18
ujer.
38Are i mam Moises-le ʼo cuʼ i aj Israel winak are qui molom quib che i jyub tzʼinilic. Are ire-le chi xa ʼijlax rumal i ángel che i ral jyub Sinai; are ire-le chi ʼo chila cuʼ i katit ka mam. Che i mam Moises-le, xyaʼ wi i tzij re i ka cʼaslemal, cu yabej-re chake yoj.

39I mam Moises chatal rumal i Dios, xui-ri i katit ka mam n-xcaj ta quiqui cojo. Xcaj ique caquesaj bi che u patan; xcaj ique que tzalij chic pa Egípto. 40Are mayal i mam Moises tzam jyub Sinai, ique xqui bij che i mam Aaron; “N-ketaʼam taj wach xa ʼani che i ma Moises-le, chi xoj resaj li Egípto. Mok n-ca cʼun ta chic. Cha ʼana ʼuri juban ka tiox, caka nabsaj bi chakawach,” xe cha. 41Are ʼuri xqui ʼan jun tiox pacha ral meʼ ca tzunic. Teʼuri xe qui camsaj i chicop quiqui sujuj chuwach. Lic xe quicot ruʼ, wach qui ʼanom ruʼ qui ʼab. 42Rumal-i, i Dios xu jecʼ rib cuʼ ique. Xe roʼtaj canok; xu ya chique quiqui coj ni u ʼij i chʼumil aj chuwacaj, pacha cacaj ique. Xu ʼan ire chique pacha tzʼibtal can cumal i ajbil u tzij i Dios ujer. Xu bij i Dios:

Ix aj Israel winak, che i cuarénta junab chi xix bin pa tak jyub tzʼinilic,
¿xataba chwe yin xi camsaj wi i chicop? ¿Xataba chinwach yin xi poroj wi, cojbal in ʼij yin? N-chwe taj.
43N-chwe ti yin xi coj wi in ʼij; xa xiwekaj bi i cárpa
7.43I cárpa-le, pacha jun ja ʼantal che cʼul lic pim, pacha tzʼum.
re i tiox Moloc.
Xak xiwekaj bi u qʼuexwach chʼumil, cojbal na re u ʼij i tiox Renfan.
I tiox-le, xa yix ix ʼanawnak man qui coj na qui ʼij.
Rumal ʼuri, quix wesaj chuwach i jyub yix; quix in tak bi che jun jyub naj, mas cʼa chuwach pan i Babilónia —xu bij i Dios.
(Queje ile tzʼibtal canok.)

44I katit ka mam, are xe bin pa jyub tzʼinilic, ʼo qui cárpa pa quiqui cʼol wi i tzʼalam abaj chi ʼo u tzij u pixab i Dios tzʼibtal chuwach. I cárpa-le are i rachoch i Dios cuʼ ique; i mam Moises xu tak u ʼonquil xak jun ruʼ pacha u bim i Dios che. Xu yijba, lic pacha i u qʼuexwach cʼut-tal che rumal i Dios. 45I cárpa-le, i katit ka mam xqui ya can piquiʼab i qui muk qui xiquin pa tak lemajil. Queje ile xqui ʼan che cʼa xu rik i ʼij xe oc che i jyub yatal chique rumal i Dios. Xqui cʼam li cuʼ are xe oc li chi, junam ruʼ i ma Josue, chi qui capitan. I aj chʼoʼoj cuʼ, i Dios xe roktaj bi chiquiwach, teʼuri xe jeki i katit ka mam chuwach ulew-i. I cárpa-le are i rachoch i Dios cuʼ, cʼa are xoc i ʼatol tzij mam David. 46Ire-le, xu rik utzil chomal chuwach i Dios chi xak are i Dios re i ka mam, mam Jacob. I mam David-le xu tzʼonoj che i Dios chi cu ya che cu yijba jun mer rachoch i Dios pu qʼuexel i cárpa. 47Xui-ri, i Dios n-xu ya ta che we cu yijba; are che u cʼojol xu ya wi, chi ma Salomon. 48Queje xoʼon ire ile, xui-ri i Dios, chi ʼAtz u ʼIj, n-jekel ta chupam jun ja ʼantalic. Queje pacha u tzʼibam jun ajbil u tzij i Dios ujer, i Dios u bim i tzij-i:

49I chicaj are in cubibal pa quin ʼat wi tzij;
i u wach ulew are u qʼuijibal i wakan.
¿Wach u ʼonquil ni jun wachoch qui ʼan yix? cu bij i Kajwal.
¿Xataba qui yijba jun in muj in soc pa quin uxlan wi?
50I abaj, i cheʼ, ronojel niʼpa i ʼolic, ¿xataba n-yin ta in yijbawnak? Yin pues
7.50I mer tzij xu bij are iri: ¿Pa quin uxlan wi yin? ¿Xataba n-yin ta xin ʼanaw ronojel iri? 1 Réyes 8:27
.
(Queje u tzij i Dios ile chi tzʼibtal canok.)

51Yix xa ix buy —xu bij i ma Estéban che i ʼatz laj sacerdóte, xak chique i juban aj nucʼbal tʼisbal—, n-quiwaj ta qui ta u be i Dios. Iwanima yix queje pacha i canima i winak chi n-ta Dios cuʼ; xak queje i xiquin. N-quiwaj ti u tayic are ca chʼaw u Tewal i Dios iwuʼ, xak jun ruʼ pacha xqui ʼan iwatit i mam ujer. 52Conojel i ujer ajbil u tzij i Dios xqui tij cʼax piquiʼab iwatit i mam. Are xqui bij u cʼunic i Jun chi n-tu mac, ʼis xe qui camsaj. Teʼuri are xcʼun i Jun chi qui bim na ique chi ca cʼun na, ¿wach xi ʼan yix che? Xi jach piquiʼab i tzel que ʼilawic, y xi camsaj. 53Queje xi ʼan yix ile, tupu i Dios xe u tak li u ángel, cu yabej re i loʼlaj u ʼatbal tzij chiwe. Chiwe yix xu ya wi, péro n-quix cojon ta che. (Queje u tzij i ma Estéban ile chique.)

I u camsaxic i ma Estéban

54Ique, are xqui ta ile, lic xpe coywal. Quiqui kachʼachʼej uwaque chirij i ma Estéban, cʼutbal re i coywal che. 55Ire lic ʼo i u Tewal i Dios ruʼ, xtzun chicaj y xril i nim laj u chomal i Dios ca walchʼinic. Xak xril i Jesus ʼo pu wikabim i Dios. 56Xu bij:

—¡Chiwilapeʼ, cwil upam i caj! Cwil i Achi aj Chicaj ʼo pu wikabim i Dios —xu bij.

57I nimak tak mamʼib, are xqui ta ile, xe siqʼuinic xqui tzʼapij i qui xiquin y xe ʼe la chirij i ma Estéban. 58Xquesaj pa tinimit, y xe oc chu cojic abaj che, camsabal-re quiqui ʼano. Xquesaj i qui chaquet y xqui ya can ruʼ jun achi cʼa ala, a-Sáulo u bi. 59Are que tijin chu cojic abaj che, i ma Estéban xu tzʼonoj che i Kajwal:

—Kajwal Jesus, cha cʼama i wanima —xu bij.

60Are xu bij ile, xuquiʼic; co xchʼawic:

—Kajwal, cha cuyu i qui mac-i —xu bij. Are xbitaj ile rumal, xcamic.

Copyright information for ACRACC